Vëllezër të nderuar besimtarë! [Hyrje] Feja islame është fe e përsosjes së vlerave dhe virtyteve. Nuk ka virtyt që ekziston e që Islami të mos e ketë sjellë në formën më të mirë të mundshme të tij. Ky është edhe misioni me të cilin u dërgua Profeti Muhamed ﷺ. Allahu i madhëruar thotë: ‎﴿ هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ ﴾ “Është Ai që u solli të analfabetëve një të Dërguar nga gjiri i tyre, për t’u lexuar atyre shpalljet e Tij, për t’i pastruar e për t’u mësuar Librin dhe Urtësinë…” [Kur’ani: Xhumuah: 2][1] Profeti Muhamed ﷺ ka thënë: إنَّما بُعِثْتُ لأُتممَ صالحَ الأخلاقِ “Jam dërguar për të plotësuar moralin e mirë.”[2] Arsyeja pse virtytet gëzojnë këtë pozitë në fe është se ato prezantojnë më së miri fetarinë tonë të vërtetë. Pra, nuk mund të jesh besimtar i mirë përderisa nuk ke edhe tipare e sjellje të mira. Këto të fundit, në fakt, janë dëshmi e besimit. Më qartë, kush ka besim të fortë, ka tipare të çmuara. Kështu na ka mësuar Profeti ynë, Muhamedi ﷺ: أكْملُ المؤمنينَ إيمانًا أحسنُهُم خلقًا “Besimtarët me besimin më të përsosur janë ata me moralin më të mirë.”[3] Nga këtu Profeti ynë, Muhamedi ﷺ, kur ka folur për besimtarët më të mirë, i ka klasifikuar sipas tipareve, e më saktë sipas pranisë së tyre pozitive në shoqëri, sipas angazhimit dhe kontributit të tyre për mirëqenien e përgjithshme. Në këtë hytbe, me lejen e Zotit, do të mundohemi që duke cekur disa nga këshillat dhe mësimet profetike, të ndërtojmë një profil të besimtarit të dobishëm. Xhematlinj të nderuar! [Porosia profetike për të qenë i dobishëm] Duke qenë se forma se si sillet e si vepron një besimtar paraqet në fakt besimin e tij, atëherë Profeti Muhamed ﷺ këtij aspekti i kushton rëndësi të madhe, duke e nënvizuar si një nga dëshmitë më bindëse të personalitetit të vyer dhe të çmuar të besimtarit. أحبُّ الناسِ إلى اللهِ أنْفَعُهُمْ لِلنَّاسِ “Njeriu më i dashur tek Allahu është ai që është më i dobishmi për njerëzit…”[4] Nga ky aspekt i dobisë, Profeti ﷺ e ka krahasuar besimtarin me bletën[5], e cila vetëm të mira sjell, sikur që angazhimin e tij për të mirën e të tjerëve e ka vlerësuar në shkallë të adhurimit individual që bëjmë. السَّاعِي علَى الأرْمَلَةِ والمِسْكِينِ، كالْمُجاهِدِ في سَبيلِ اللَّهِ، أوِ القائِمِ اللَّيْلَ الصَّائِمِ النَّهارَ “Besimtari që angazhohet për të përmbushur nevojat e grave të veja dhe varfanjakëve e ka shpërblimin sikur të luftëtarit në Rrugën e Allahut ose sikur të atij që falet natën e agjëron ditën.”[6] Këtë aspekt vlerash Profeti ﷺ e ka kultivuar tek besimtarët duke i nxitur me kompensimin që do të kenë, jo nga njerëzit, por nga Zoti i njerëzve. ومَن كانَ في حَاجَةِ أخِيهِ كانَ اللَّهُ في حَاجَتِهِ “…e kush është në shërbim të përmbushjes së nevojave të vëllait, Allahu do t’ia përmbushë atij nevojat…”[7] Të nderuar besimtarë! [Përshkrimi figurativ i besimtarit të dobishëm] Ky pozitivitet dhe kjo energji për të qenë i dobishëm dhe në shërbim të të tjerëve janë përshkruar në forma të ndryshme nga Profeti ynë, Muhamedi ﷺ. Ndonjëherë besimtari është krahasuar me: bletën, e cila “thith nektarin e pastër, prodhon mjaltin e mirë; e cila po ra në lule nuk e thyen dhe nuk e shkatërron…” [8] palmën “gjethet e së cilës nuk bien”[9], respektivisht kontributi i tij pozitiv është i përhershëm, në çdo kohë dhe vend; gjymtyrët e trupit, respektivisht në raport me të tjerët, gjegjësisht hallet dhe problemet e tyre, është krahasuar si një trup “gjymtyrët e të cilit ndajnë dhimbjen ndërmjet vete nëse ndonjë nga gjymtyrët vuan apo është e sëmurë…”[10] Myslimanë të respektuar! [Shembuj të kontributit që besimtari i dobishëm mund të jep] Fushat ku besimtari mund ta ushtrojë rolin e vet dobiprurës janë të shumta. Ajo që e motivon besimtarin për ta ushtruar këtë rol me kapacitetet më të mëdha të mundshme është lidhja e tij me të tjerët, lidhja vëllazërore, mu ashtu siç Allahu dhe i Dërguari i Tij na mësojnë. Allahu i madhëruar thotë: ‎﴿ إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ﴾ “Në të vërtetë, besimtarët janë vëllezër…” [Kur’ani: Huxhurat: 10] Profeti Muhamed ﷺ ka thënë: المُسْلِمُ أخُو المُسْلِمِ “Myslimani është vëlla i myslimanit…”[11] Dobia e besimtarit nuk është vetëm materiale por e përgjithshme. Madje ajo e vlerave dhe udhëzimit vlerësohet shumëfish ndaj materiales. Po përmendim disa shembuj sa për ilustrim nga të dyja fushat, morale e materiale: përmbushja e nevojave materiale (siç përmendëm më lart); largimi i brengave: “…e kush ia largon myslimanit një brengë (të kësaj bote) Allahu do t’ia largojë një brengë nga ato të Ditës së Kiametit….”[12]; mësimi i ndonjë dije, e veçmas atyre fetare: “Më i miri ndër ju është ai që e mëson Kur’anin për vete dhe ua mëson të tjerëve.”[13]; ta gëzojë dhe ta bëjë të lumtur: “…Vepra më e dashur tek Allahu i madhëruar është gëzimi që e fut në zemrën e besimtarit…”[14] duke u interesuar për të, duke e vizituar apo duke i bërë ndonjë shërbim që e kënaq atë dhe e bën të lumtur…; “…apo t’ia mbulojë (paguajë) ndonjë borxh…”[15]; “…apo t’ia largojë urinë…”[16], respektivisht ta ndihmojë materialisht për ta luftuar skamjen dhe varfërinë.; ta largojë ndonjë pengesë nga rruga[17]; ta udhëzojë në rrugë të drejtë një të huaj[18], e shumë e shumë mënyra tjera. Vëllezër të nderuar! [Mesazhi përmbyllës] Nga këto përshkrime që bëmë, mund të konstatojmë se personaliteti i besimtarit është i kompletuar. Besimi i tij nuk ndahet nga veprat e tij, përkundrazi, reflekton fuqishëm në to duke e stolisur me tipare të këtilla të çmuara. Rëndësia e kësaj nuk përmblidhet thjesht për individin por edhe për fenë pasi që është një nga mënyrat më bindëse të kumtimit të saj. Jo rastësisht fjalët e para që përzgjodhi Profeti ynë ﷺ posa arriti në Medinë ishin pikërisht të kësaj natyre: “O ju njerëz, përhapeni selamin në mesin tuaj, jepni ushqim, mbani lidhjet farefisnore…”[19] Pra, jini të dobishëm! Në këtë kohë kur krizat kanë shpërthyer duke vërshuar e përmbytur shoqëritë, thirrja për të qenë të dobishëm duhet të dëgjohet më shumë se kurdoherë dhe përgjigja ndaj saj duhet të jetë më e madhe se kurdoherë më parë. Duke qenë të dobishëm na do Allahu dhe na duan robërit e Tij! [1] Shih edhe: Kur’ani: Bekare: 129; 151: Al Imran: 164. [2] Hadithin e shënojnë Ahmedi në Musned, nr. 8952, dhe të tjerë, ndërsa Albani e ka saktësuar në Essilsiletu essahiha, nr. 45. [3] Hadithin e shënon Tirmidhiu në Sunen ndërsa Albania në Sahihu et Tirmidhij, nr. 1162, e konsideron hasen sahih. [4] Hadithin e shënon Taberaniu në El mu’xhem el eusat, nr. 6026 ndërsa Albani në Essahihah, nr. 906, e saktëson. [5] Shih: Musnedi i Ahmedit, nr. 6872. Ahmed Shakiri e ka saktësuar këtë hadith. [6] Buhariu, nr. 5353; Muslimi, nr. 2982. [7] Buhariu, nr. 2442; Muslimi, nr. 2580. [8] Shih: Musnedi i Ahmedit, nr. 6872. Ahmed Shakiri e ka saktësuar këtë hadith. [9] Buhariu, nr. 4698; Muslimi, nr. 2811. [10] Buhariu, nr. 6011; Muslimi, nr. 2586. [11] Buhariu, nr. 2442; Muslimi, nr. 2580. [12] Po aty. [13] Buhariu, nr. 5027. [14] Hadithin e shënon Taberaniu në El mu’xhem el eusat, nr. 6026 ndërsa Albani në Essahihah, nr. 906, e saktëson. [15] Po aty. [16] Po aty. [17] Shih: Muslimi, nr. 35. [18] Shih: Buhariu, nr. 2891. [19] Sahihu Ibni Maxheh, nr. 2648. Hadithi është i saktë.