Vëllazëria islame ka rol të patjetërsueshëm në shoqëri. Sikur bijtë e këtij ummeti ta thellonin dhe ringjallnin atë, nyejt e kësaj vëllazërie do të lidheshin më fort e mbajtja e shoqërisë islame ndemjet vete do të ishte më e theksuar.
Prej mjeteve që i kontribuojnë pozitivisht thellimit të raporteve vëllazërore do të numëronim:
- Nëse dikush e do dikë le ta informojë për këtë. Ebu Davudi dhe Tirmidhiu transmetojnë se Pejgamberi, alejhi’s selam ka thënë:
“إذا أحب الرجل أخاه فليخبره أنه يحبه
Nëse njeriu e do vëllain e tij (ne fe), atëherë le ta lajmërojë për këtë”.
- Nëse ndahesh nga vëllai, atëherë kërko që të lutet për ty në vetmi. Ebu Davudi dhe Tirmidhiu citojnë Umer b. Hattabin të ketë thënë: Kërkova leje nga Pejgamberi, alejhi’s selam për Umre kurse ai, përveç që më dha leje më tha:
“لا تنسنا يا أخي من دعائك
O vëlla! Mos na harro në duanë tënde!”
Më tha një fjalë – vazhdon Omeri- që nuk do ta ndërroja as me tërë dynjanë.
- Le ta takoje njeriun vëllain e vet fytyrëçelur dhe i buzëqeshur. Transmeton Muslimi nga Ebu Dherr-rri se Pejgamberi, alejhi’s selam ka thënë:
“لا تحقرن من المعروف شيئاً ولو أن تلقى أخاك بوجه طليق
Mos përbuz asnjë të mirë qoftë edhe ta takosh vëllain tënd me fytyrë të buzëqeshur”.
- Me rastin e takimit, le të nxitojë t’i flas për dore. Ebu Davudi përmend El Bera-në të ketë transmetuar nga Pejgamberi, alejhi’s selam:
“ما من مسلمين يلتقيان فيتصافحان إلا غُفر لهما قبل أن يتفرقا
Nuk ndodhë që dy muslimanë ta takojnë njëri tjetrin dhe të përshëndeten dorë për dore e të mos iu falen mëkatet para se të ndahen”.
- Që kohë pas kohe t’i vizitojë vëllezërit e tij. Transmetohet se Pejgamberi, alejhi’s selam ka thënë:
“من عاد مريضاً أو زار أخاه في الله ناداه مناد أن طبت وطاب ممشاك وتبوأت من الجنة منزلاً
Kush e viziton ndonjë të sëmurë apo ndonjë vëlla në fe, thërret një thirrës (melek): U bëfsh i mirë (lutet për të), t’u bëftë e mirë dhe e lehtë rruga (në dunja për fitimin e kënaqësisë së Zotit) dhe u bëfsh gati për një shtëpi në Xhennet”[1].[2]
- Me rastin e manifestimeve ta urojë vëllain dhe ta gëzojë. Taberaniu ne Es Sagir transmeton nga Enesi se Pejgamberi, alejhi’s selam ka thënë:
“من لقي أخاه بما يحب يسرّه بذلك، سرّه الله عز وجل يوم القيامة
Kush e takon vëllain me diç që e do për ta gëzuar atë, edhe Allahu në Ditën e Kiametit do ta gëzojë atë”.
Shënim: Ky hadith, sipas hadithologut të mirënjohur, Albanit, është i dobët. Shih: Daifu’t Tergibi ve’t Terhibi, nr. 1581.
- T’i jap dhurata. Dejlemiu transmeton nga Enesi merfuan:
“عليكم بالهدايا فإنها تورث المودة, وتذهب الضغائن
Shkëmbeni dhurata ngase kjo sjell dashuri të ndërsjellë dhe zhduk urrejtjet”.
- Të gjitha të drejtat vëllazërore t’i zbatoj. Transmeton Muslimi nga Ebu Hurejre se Pejgamberi, alejhi’s selam ka thënë:
“حق المسلم على المسلم ست : إذا لقيته فسلم عليه, وإذا دعاك فأجبه ، وإذا استنصحك فانصح له, وإذا عطس فحمد الله فشمته, وإذا مرض فعده ، وإذا مات فاتبعه
E drejta e muslimanit ndaj muslimanit fokusohet në këto gjëra: Kur ta takosh, jepi selam; kur të fton, përgjigju ftesës së tij; nëse të kërkon këshillë, këshilloje; kur të teshtin dëshiroji mëshirë prej Allahut të Madhëruar; kur të sëmuret vizitoje, dhe kur të vdes përcjellja xhenazen ”.
Përshtati ne shqip: Sedat ISLAMI
[1] Albani në Sahihu’t Tergibi ve’t Terhibi, 2578, e ka cilësuar autentik. Përkthyesi.
[2] Në koment të këtij hadithi Tajjibiu ka thënë; Hadithi është lutje nga meleku per njeriun. Pra lutje për një jetë të mirë e të qetë në këtë botë por edhe lutje për një rehati në botën tjetër në Xhennet. Përpilimi i tij si fjali që kallëzon për diç është bërë me qëllim që vizita e njerëzve të mirë të bëhet sa më shumë. Shih: Tuhfetu’l ahvedhijj. Përkthyesi.
