Ebu Hurejre transmeton se i Dërguari i All-llahut ﷺ në një hadith, përveç tjerash, ka thënë:
«...وَمَنْ بَطَّأَ بِهِ عَمَلُهُ، لَمْ يُسْرِعْ بِهِ نَسَبُهُ»
“...dhe atë që vepra e ka prapësuar, prejardhja nuk ka për ta shtyrë para!” [Muslimi.]
Kjo porosi profetike reflekton madhështinë e Islamit dhe angazhimin e tij për vlerësimin e duhur të njeriut. Ndryshe nga e kaluara, Islami kritere për vlerësimin e njeriut shpalli vlerat shpirtërore dhe morale. Në Kur’an, Zoti na mëson se:
﴿إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ﴾
“...Më i nderuari prej jush tek Allahu është ai që i frikësohet më shumë Atij...” [El-Huxhurat, 13.]
Pra, që të jemi afër Zotit, na duhet para çdo gjëje tjetër vepra jonë. Askush nuk mund të llogarisë në askënd dhe në asgjë që mund ta afrojë tek All-llahu përveç veprës dhe kontributit të tij. Këtë parim islam, i Dërguari i All-llahut ia mësoi familjes së tij para çdokujt tjetër, në mënyrë që të mos kalkulojnë në afërsinë biologjike me të sepse është kriter i refuzuar në Islam:
“O kurejshë! Blini veten tuaj ngase unë nuk mund të bëjë asgjë për ju tek All-llahu. O bijtë e Menafit! Unë nuk mund t’iu ndihmojë asgjë tek All-llahu! O Abbas, i biri i Abdul Muttalibit! Unë nuk mund të bëjë asgjë për ty tek All-llahu! Oj Safije, halla e të Dërguarit të All-llahut! Unë nuk mund të bëjë asgjë për ty tek All-llahu! Oj Fatime, vajza e Muhammedit, më kërko çfarë të duash nga pasuria ime (se të jap) por dije se tek All-llahu nuk mund të bëjë asgjë për ty!” [Buhariu dhe Muslimi.]
Pra, fakti që Muhammedi është i Dërguar i All-llahut, nuk i jep të drejtën madje as vajzës së tij, që të mbështetet në këtë lidhje dhe ta braktis veprën. Ebu Lehebit nuk i bëri dobia lidhja biologjike me të Dërguarin. All-llahu shpalli në Kur’an se, për shkak të mohimit, Ebu Lehebi do të jetë në ferr përgjithmonë (Mesed: 1-5).
Këtu vihet në pah madhështia e Islamit, i cili njerëzit i bashkon rreth vlerave dhe parimeve dhe jo elementeve tjera që i përkasin fanatizmit racor, etnik ose fisnor. Arabi nuk ka vlerë ndaj joarabit dhe as anasjelltas vetëm se me devotshmëri. Buhariu dhe Muslimi transmetojnë se i Dërguari i All-llahut ka thënë: ‘Familja e filanit nuk janë miqtë e mi. Miqtë e mi janë All-llahu dhe besimtarët e sinqertë!’’ Me këtë aludoi se besimi dhe veprat e mira janë ato që e bëjnë njeriun të afërt me të. Selmani, megjithëqë vinte nga një vend i largët dhe i përkiste një populli tjetër, për shkak të besimit dhe përkushtimit për vepra të mira, arriti pozitë të lartë tek i Dërguari i All-llahut. Me mburrje dhe krenari thoshte: ‘Unë jam biri i Islamit.’
Kështu, tek Zoti nuk të ndihmon fakti që je i biri ose e bija e këtij apo atij, kë këtë apo atë pasuri; tek Zoti të ndihmon vepra e mirë. Vepra të jep përkatësinë ose kësaj të fundit i jep ngjyrë dalluese. Një asketi i ishte qepur pas një pasues, i cili mundohej ta imitonte në çdo gjë të dukshme (ecje, veshje, të folur). Duke qenë se kështu gabonte, sepse janë veprat e jo dukja ajo që e bën njeriun të afërt tek Zoti, asketi iu drejtua atij: ‘O biri im, edhe po të veshësh lëkurën time, nëse nuk i ke veprat sikur unë, nuk mund të jesh i ngjashëm me mua.’ Për këtë, feja na ka thirrur që tek All-llahu të kthehemi me zemër të pastër dhe vepra të mira (Esh-Shuara: 88-89) sepse janë veprat e jo prejardhja ato që na bëjnë dobi.
﴿فَإِذَا نُفِخَ فِي الصُّورِ فَلَا أَنْسَابَ بَيْنَهُمْ يَوْمَئِذٍ وَلَا يَتَسَاءَلُونَ﴾
“E, kur të fryhet në Sur, atëherë, në mes tyre – nuk do të ketë lidhje farefisnore, e as që ata do të pyeten në mes vete.” [El-Mu’minune: 101]
Ky ajet na tregon se në botën tjetër lidhja farefisnore nuk do t’i bëjë dobi atij që ka braktisur veprat, e veçanërisht besimin. Andaj, që të jemi afër All-llahut dhe, rrjedhimisht të shpëtojmë në botën tjetër, na duhet të angazhohemi me vepra të mira!
Referenca: [En-Nevevi, Jahja bin Sheref. (1392). El-Minhaxh sherhu Sahihi Muslim bin el-Haxh-xhaxh. Ed. 2. Bejrut: Dar ihja et-turath el-arabijj. Vëll. 9, pj.17, f. 22-23.; Ibn Rexheb el-Hanbeli, AbduRrahman bin Ahmed. (2001). Xhamiu’l ulum ve’l hikem fi sherhi hamsine hadithen min xhevami’l kelim. Ed. 7. Verifikimi shkencor: Shuajb Arnauti dhe Ibrahim Baxhisi. Bejrut: Muessesetu’rr Rrisale. Pj.1, f. 308-310.; El-Mul’la El-Karijj, Ali bin Muhammed. (2002). Mirkatu’l mefatih sherhu Mishkati’l mesabih. Bejrut: Dar el-fikr. 1/288.; El-Mudhhiri, El-Husejn bin Mahmud. (2012). El-Mefatih fi sherhi’l mesabih. Kuvajt: Dar en-nevadir. 1/307.]