Të nderuar vëllezër besimtarë! Ramazani është muaj i mesazheve madhështore. Thirrjet e tij për reformim shpirtëror, moral e shoqëror janë emërues i përbashkët i mesazheve dhe porosive të tij. Devotshmëria, si objektivë kryesore e tij, nuk duhet të shikohet nga një kënd i ngushtë që synon të rregullojë raportet vetëm me Zotin. Devotshmëria është pikënisja fetare e ndryshimit, është hapi i parë dhe themeltar i tij, ndryshe synimet janë që, duke iu referuar kësaj lidhje të robit me Zotin, të vendosen dhe rivendosen e riparohen të gjitha lidhjet tjera. Sot, në hytben e kësaj xhumaje, në fokus do të kemi rolin dhe ndikimin e agjërimit në forcimin e lidhjeve familjare dhe shoqërore. Besimtarë të respektuar! Agjërimi është shkollë edukative dhe reformuese. Nga këtu, agjërimi nuk mëton të merret me raste të caktuara, por mëton të vendosë parime dhe kritere se si duhen vënë, kultivuar e mbikëqyrur raportet familjare dhe shoqërore. Familja e para Në mësimet fetare, përveç urdhrit për përkujdesje morale e materiale për familjen, ne mësojmë edhe për rregullin se familja është e para ajo që meriton përkujdesjen dhe respektin. Profeti Muhamed a.s., pasi flet për lëmoshën dhe nxit për të, thotë: “…Fillo me familjen!” (Buhariu, nr. 1426). Shpenzimi për familjen është detyrim dhe përgjegjësi, ndërsa lëmosha për të tjerët është vepër vullnetare, prandaj natyrshëm e logjikshëm duhet të fillohet me familjen. Ky parim është edhe vlerësues për nivelin e fetarisë sonë. “Më i miri ndër besimtarët është ai që kujdeset më së shumti për familjen!” – ka thënë Profeti Muhamed a.s. (Sahih Ibën Maxheh, 1612). Pra, përkujdesja për familjen nuk është vetëm përgjegjësi por edhe kriter dhe matës i vlerave të besimtarit. Në Ramazan mund të ndahet kohë më e madhe për të qëndruar me familjen, në iftar e syfyr, për të diskutuar çështje të ndryshme, për të reflektuar, për të qenë më afër e më pranë njëri-tjetrit, për tu forcuar lidhjet dhe për tu përkushtuar për njëri-tjetrin. Vëllezër xhematlinjë! Falja dhe toleranca si parime, jo si përjashtime Muaji Ramazan është muaj i vlerave dhe virtyteve të larta. Mësimi që marrim në Ramazan është se vlerat nuk janë dobësi. Profeti Muhamed a.s. në hadith kudsij ka thënë: “…Agjërimi është mburojë, e kur dikush prej jush të agjërojë, atëherë le të mos flet fjalë të pista dhe as mos ta ngrit zërin. Po e shau dikush apo e provokoi fizikisht, le të thotë: unë jam agjërueshëm!” (Buhariu, nr. 1904; Muslimi, nr. 1151). Siç mund ta shohim, arsyeja pse besimtari që agjëron nuk reagon ndaj të këqijave, injorancës dhe provokimeve fizike nuk qëndron te dobësia ose pamundësia e tij për t’i kthyer ato, por te besimi, bindja, feja e tij. Kjo nënkupton se ky moral është parim, jo përjashtim, dhe këtu mbase qëndron arsyeja pse Kurani fisnik aq shumë i jep theks këtyre vlerave. Ja çfarë na mëson Allahu i Madhëruar: “Trego mëshirë, urdhëro vepra të mira dhe shmangu nga të paditurit!” (Arafë, 199). Myslimanë të respektuar! Tjetri si vetvetja Lidhjet shoqërore në Islam janë të veçanta. Tjetri nuk shihet si i huaj, e aq më pak si i parëndësishëm. Besimtarët, siç na mëson Kurani, janë vëllezër (Huxhurat, 10), dhe kjo vëllazëri nuk është formale. Ne, siç na mëson Profeti Muhamed a.s., nuk besojmë plotësisht nëse tjetrit nuk ia duam atë që e duam për vete, nëse nuk e bashkëndjejmë nevojën e tjetrit, nëse nuk ndajmë për tjetrin nga buka dhe ushqimi ynë. Ky botëkuptim i vëllazërisë në Ramazan ngrihet në nivele të larta. Ky ka qenë mësimi, por dhe praktika e Profetit Muhamed a.s.. Abdullah bin Abasi r.a., rrëfen: “I Dërguari i Allahut, paqja qoftë mbi të!, ishte njeriu më bujar. E në Ramazan, kur e takonte Xhibrili, bëhej edhe më bujar…” (Buhariu, nr. 6; Muslimi, nr. 2308). Pra, në Ramazan frymëzimi për vlerat e mirëfillta duhet të merr formë. Duhet të marrim shkas të Dërguarin e Zotit a.s., i cili në këtë muaj shfaqte maksimumin në përkushtimin shpirtëror e shoqëror. Kompensimi vetëm nga Zoti Kur ne përjetojmë urinë gjatë agjërimit, në fakt, i përjetojmë vështirësitë e shumë vëllezërve dhe motrave tona që urinë e kanë përditshmëri. Prandaj kjo na nxit që të japim dhe jo vetëm. Na nxit që të japim pa kërkuar kompensim. Lëmoshën, zekatin, ndihmat tjera i japim ndërsa kompensimin e kërkojmë vetëm nga Allahu. Ky është mësim që e gjejmë në Kuran dhe Synet. Ja çfarë thotë Allahu i Madhëruar për besimtarët e devotshëm: “Ata i ushqejnë të varfrit, jetimët dhe të zënët rob (edhe pse vetë janë nevojtarë, duke thënë): “Ne ju ushqejmë vetëm për hir të Zotit. Për këtë, nuk duam shpërblim e as falënderim!” (Insan, 8-9). Pra, japin e nuk kërkojnë kompensim e madje as falënderim. Profeti Muhamed a.s. na ka treguar se kjo qasja nismëtare në raporte është ajo për të cilën duhet të dallohemi, ndryshe kërkimi i kompensimit na shndërron në tregtarë. Në hadith autentik ka thënë: “Mbajtësi i lidhjeve nuk është kompensues…” (Buhariu, 5991). Me fjalë tjera, nëse i shkon vetëm atij që të ka ardhur, sillesh mirë me atë që është sjellë mirë me ty, e përshëndet atë që të përshëndet, ti je kompensues, ndërsa nëse i shkon atyre që nuk të vijnë, sillesh mirë me ata që janë sjellë keq me ty, dhe i përshëndet ata që nuk të përshëndesin, ti je mbajtës i vërtetë i lidhjeve. Kjo është ajo që Ramazani synon ta rrënjëzojë më moralin dhe etikën tonë. Besimtarë të nderuar! Uniteti e bashkimi, jo përçarja e ndarja Raportet tona me njëri-tjetrin janë të ndërtuara mbi bazën e besimit. Kjo nënkupton se ato nuk janë formale. Vëllazëria nuk është parullë por besim. Në Kuran dhe Synet na përshkruhen detyrime që rrjedhin nga kjo vëllazëri, si: ndihma për njëri-tjetrin, vizita, këshillimi, etj. Në Ramazan ne kemi mundësinë që nëpërmjet iftareve të përbashkëta dhe faljes së namazit të teravive (këtij namazi vullnetar që e falim me xhematë në xhami), që ta zgjojmë interesimin dhe përkushtimin komunitar, ta kultivojmë unitetin dhe ta ruajmë bashkimin. Do të ishte e shëmtuar nëse këto mundësi përmbysen dhe, në vend të unitetit e bashkimit, shohim përçarje e ndasi në komunitet. Prandaj ju bëjmë thirrje, vëllezër të nderuar, që ta ruajmë frymën vëllazërore në xhami, të mos largohemi nga xhamia pa i përmbyllur teravitë me imamin, të mos lejojmë provokimet e mundshme të na nxjerrin nga karakteri i agjëruesit të përkushtuar. Vëllezër! Mesazhin që synuam të përçojmë te ju nëpërmjet kësaj hytbeje është që Ramazanin ta shohim si një periudhë kohore në të cilën na jepet mundësia e ndreqjes së raporteve me Zotin por edhe të tjerët. Ne do të jemi besimtarë dinjitarë vetëm atëherë kur të kemi rregulluar raportet edhe me të tjerët. Dhe jo rastësisht këto raporte tregojnë për vlerat dhe ndikimin e besimit te ne.