PROJEKTI EBU BEKIR Më (12.3.2016), në Xhaminë Mirësia në Vushtrri kam mbajtur hutben me titull “Myslimani produktiv.” Për ta filluar ligjëratën, përzgjodha një rrëfim nga jeta e bujshme e Ebu Bekrit r.a.. Gjgjësisht iu referova një hadithi autentik ku flitet për produktivitetin e tij. Fjala është për hadithin vijues. Një ditë, pas namazit të sabahut, Profeti Muhammed ﷺ ﷺ po i pyet besimtarët: Kush prej jush gdhiu agjërueshëm? Ebu Bekri r.a., u përgjigj: Unë. Kush prej jush vizitoi një të sëmurë?- pyeti Profeti ﷺ. Ebu Bekri r.a., u përgjigj: Unë. Kush prej jush përcolli ndonjë xhenaze?- pyeti Profeti ﷺ. Ebu Bekri r.a., u përgjigj: Unë. Kush ka ushqyer ndonjë të varfër sot?- pyeti Profeti ﷺ. Ebu Bekri r.a, u përgjigj: Unë. Atëherë Profeti ﷺ tha: “Kush arrin t’i bëjë këto gjëra brenda një dite, ai do të hyjë në Xhennet.” Në ndërkohë që hulumtoja për material, rastisa në diçka që u mundova më pas ta përçoj tek xhemati edhe si mesazh: Jetësimin e traditës së Ebu Bekrit r.a., në praktikë. Pashë se një grup djem të rinj tashmë kishin jetësuar në praktikë këtë traditë, të cilën madje e kishin emëruar PROJEKTI EBU BEKIR. U gëzova shumë. Elhamdulilah, në ummet ende ka hajr. Nëse arrijmë ta jetësojmë në përditshmërinë tonë moralin, virtytet dhe traditat e të parëve, do të ngadhënjejmë me të dy botët! Videoja e projektit në fjalë: https://youtu.be/czAFGbn4Og4 Videoja e hytbes sime: https://youtu.be/s9UbB-PAdeg

Degët e besimit 03. DASHURIA PËR ALLAHUN DHE DASHURIA PËR HIR TË TIJ Dashuria për Allahun dhe për hir të Tij është më shumë se ndjenjë dhe emocion, është koncept i cili në formë dhe përmbajtje përcaktohet nga feja. Është, më qartë, vet besimi. Ta besosh Allahun e mos ta duash, nuk bën, sikur që nuk bën as ta duash nga njëra anë e të veprosh në kundërshtim me atë që Ai porosit në anën tjetër. Se çfarë nënkuptojnë dashuria për Allahun dhe për hir të Tij dhe se si reflektojnë në sjelljet dhe veprimet e besimtarit do të shpjegohet në këtë ligjëratë. https://youtu.be/pF26bu-jzaE

Të nderuar vëllezër besimtarë! Ballafaqimi me sprova të ndryshme është pjesë e jetës, jo vetëm e njeriut, si individ, por edhe e shoqërisë, si tërësi. I kësaj natyre është ballafaqimi me luftërat, krizat ekonomike, krizat politike, etj. Sa herë shfaqen këto të fundit, nevoja për bashkim dhe unifikim, pavarësisht bindjeve e përkatësive, bëhet më e madhe. Kjo për shkak të interesit kolektiv, i cili shkon përtej çdo interesi tjetër; për shkak të natyrës së thirrjes, e cila vjen nga përkatësia atdhetare, dhe e cila sigurisht se nuk është sikur thirrjet tjera. Kësaj thirrje i ka kushtuar rëndësi edhe feja. Atdheu është vendi në të cilin jetojmë dhe për mirëqenien dhe sigurinë e të cilit angazhohemi. Kur’ani ka përshkruar edhe lutjet e profetit Ibrahim a.s., për Mekkën e bekuar: ﴿وَإِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِّ اجْعَلْ هَٰذَا بَلَدًا آمِنًا وَارْزُقْ أَهْلَهُ مِنَ الثَّمَرَاتِ مَنْ آمَنَ مِنْهُم بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ۖ ﴾‏ “Kur Ibrahimi u lut: “Zoti Im, bëje këtë vend qytet të sigurt dhe furnizoji me prodhime banorët e tij, ata që besojnë në Allahun dhe në jetën tjetër!”…” (Bekare, 126) Këtë dashuri e shprehte edhe Profeti ynë, Muhamedi ﷺ. Për Medinën e ndritur lutej, siç qëndron në Sahihun e Buhariut (nr. 1889): اللَّهُمَّ حَبِّبْ إلَيْنا المَدِينَةَ كما حَبَّبْتَ إلَيْنا مَكَّةَ أوْ أشَدَّ “Allahu ynë! Na e bë Medinën të dashur ashtu siç na e bërë Mekën, apo edhe më shumë…” Kur ishte jashtë Medinës, Profeti Muhamed ﷺ mallëngjehej për të. Këtë shprehje të ndjenjave, dijetarë si Ibën Haxheri dhe Bedrudin Ajniu në komentarët që i kanë bërë Sahihut të Buhariut e kanë nënvizuar si provë dhe argument për vlerën e Medinës por dhe si dëshmi për ligjësimin e dashurisë për atdheun. Se feja i ka kushtuar rëndësi të madhe atdhedashurisë flet edhe fakti se sakrificën për ta mbrojtur atdheun e ka vlerësuar në shkallën më të lartë, atë të shehidit. Xhematlinj të nderuar! Shërbimi për atdheun ndonëse çmohet në këtë shkallë sipërore në luftë megjithatë nuk përmblidhet vetëm në të. Format dhe mënyrat se si ta shërbejmë atdheun janë të shumta. Një ndër këto mënyra është edhe angazhimi për ruajtjen e stabilitetit të brendshëm duke përfillur e respektuar rregullat dhe rekomandimet e institucioneve shtetërore. Siç jemi në dijeni, ne këto ditë u ballafaquam me një sulm terrorist, me një përpjekje të dështuar të një formacioni terrorist nga shteti fqinj, qëllimi i të cilit ishte destabilizimi i vendit. Përgjigjja jonë shtetërore karshi kësaj tentative ishte për tu lëvduar. Profesionalizëm dhe pjekuri policore e diplomatike, gatishmëri e lartë për flijim për atdheun. Ne edhe kësaj radhe dhamë një dëshmor, Afrim Bunjakun nga Vushtrria, për shpirtin e të cilit e lusim Allahun ta gradojë në xhenet. Afrimi dha jetën për të mos vdekur kurrë. Ai u bë simbol krenarie. Vepra e tij u shndërrua në frymëzim për t’i shërbyer atdheut. Besimtarë të respektuar! Përpjekjet e këtilla për destabilizim të vendit nga forca të errëta e qëllimkëqija mund të përsëriten. Ajo që na mbetet neve, qytetarëve, është që ta ruajmë maturinë dhe të tregojmë pjekuri të lartë qytetare. Ne jemi shtet me institucione me të cilat krenohemi. Nga dita në ditë, institucionet tona tregojnë pjekuri dhe profesionalizëm gjithnjë e më të lartë. Na mbetet neve që çështjet e ndjeshme, e veçmas këto si të sigurisë, t’ia lëmë në dorë shtetit. Është këshillë dhe porosi fetare që në raste të këtilla çështjet t’i lihen në dorë organeve kompetente. Allahu i madhëruar duke na kujtuar këtë parim thotë: ﴿وَإِذَا جَاءَهُمْ أَمْرٌ مِنَ الْأَمْنِ أَوِ الْخَوْفِ أَذَاعُوا بِهِ وَلَوْ رَدُّوهُ إِلَى الرَّسُولِ وَإِلَى أُولِي الْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ الَّذِينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ وَلَوْلَا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَرَحْمَتُهُ لَاتَّبَعْتُمُ الشَّيْطَانَ إِلَّا قَلِيلًا﴾‏ “Kur atyre u vjen ndonjë lajm i rëndësishëm që ka të bëjë me sigurinë ose frikën, ata e përhapin (pa e vërtetuar mirë). Por, në qoftë se këtë lajm do t’ia përcillnin (për shqyrtim) të Dërguarit dhe parisë, hulumtuesit do ta merrnin vesh prej tyre (se çfarë lajmi duhet përhapur e çfarë jo)…” (Nisa, 83) Pra, janë përfaqësuesit tanë, institucionet tona, ato që e dinë më mirë se si duhet vepruar, prandaj dhe obligohemi që t’i përfillim udhëzimet e tyre për të shmangur kështu veprimet e nxituara dhe të gabuara e rrjedhimisht edhe dëmin e madh. Kushdo që lexon në biografinë profetike, do të gjejë mësime të shumta e të çmuara sa i përket maturisë në veprime. Profeti Muhamed ﷺ njihej për peshimin e veprimeve dhe se nuk ndërmerrte asgjë pa mos vlerësuar situatën më parë. Maturinë e shihte si begati nga Zoti përderisa nxitimin dhe ngutinë si të motivuara nga djalli. Xhematlinj të dashur! Bashkësia Islame e Kosovës, si institucioni i vetëm përfaqësues i besimtarëve myslimanë dhe njëherësh njëri ndër institucionet më të mëdha që ka Kosova, po përcjell me vëmendje zhvillimet që po ndodhin. Nga përgjegjësia fetare e institucionale që ka, ka kontribuar dhe vazhdimisht kontribuon në mirëqenien dhe stabilitetin shoqëror. Prandaj, dhe me këtë rast, duke shfrytëzuar këtë ditë të madhe, iu bëjmë thirrje të gjithë besimtarëve që të shmangin çfarëdo veprimi të ngutshëm, të tregojnë pjekuri e maturi, të ndjekin me vëmendje udhëzimet dhe porositë e institucioneve tona, në mënyrë që bota të bindet se jemi paqedashës, se jemi vatër e sigurisë, strehë e të gjithë atyre që e mendojnë të ardhmen e përbashkët në këtë vend.

Vëllezër të nderuar besimtarë! [Hyrje] Feja islame është fe e përsosjes së vlerave dhe virtyteve. Nuk ka virtyt që ekziston e që Islami të mos e ketë sjellë në formën më të mirë të mundshme të tij. Ky është edhe misioni me të cilin u dërgua Profeti Muhamed ﷺ. Allahu i madhëruar thotë: ‎﴿ هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِّنْهُمْ يَتْلُو عَلَيْهِمْ آيَاتِهِ وَيُزَكِّيهِمْ وَيُعَلِّمُهُمُ الْكِتَابَ وَالْحِكْمَةَ ﴾ “Është Ai që u solli të analfabetëve një të Dërguar nga gjiri i tyre, për t’u lexuar atyre shpalljet e Tij, për t’i pastruar e për t’u mësuar Librin dhe Urtësinë…” [Kur’ani: Xhumuah: 2][1] Profeti Muhamed ﷺ ka thënë: إنَّما بُعِثْتُ لأُتممَ صالحَ الأخلاقِ “Jam dërguar për të plotësuar moralin e mirë.”[2] Arsyeja pse virtytet gëzojnë këtë pozitë në fe është se ato prezantojnë më së miri fetarinë tonë të vërtetë. Pra, nuk mund të jesh besimtar i mirë përderisa nuk ke edhe tipare e sjellje të mira. Këto të fundit, në fakt, janë dëshmi e besimit. Më qartë, kush ka besim të fortë, ka tipare të çmuara. Kështu na ka mësuar Profeti ynë, Muhamedi ﷺ: أكْملُ المؤمنينَ إيمانًا أحسنُهُم خلقًا “Besimtarët me besimin më të përsosur janë ata me moralin më të mirë.”[3] Nga këtu Profeti ynë, Muhamedi ﷺ, kur ka folur për besimtarët më të mirë, i ka klasifikuar sipas tipareve, e më saktë sipas pranisë së tyre pozitive në shoqëri, sipas angazhimit dhe kontributit të tyre për mirëqenien e përgjithshme. Në këtë hytbe, me lejen e Zotit, do të mundohemi që duke cekur disa nga këshillat dhe mësimet profetike, të ndërtojmë një profil të besimtarit të dobishëm. Xhematlinj të nderuar! [Porosia profetike për të qenë i dobishëm] Duke qenë se forma se si sillet e si vepron një besimtar paraqet në fakt besimin e tij, atëherë Profeti Muhamed ﷺ këtij aspekti i kushton rëndësi të madhe, duke e nënvizuar si një nga dëshmitë më bindëse të personalitetit të vyer dhe të çmuar të besimtarit. أحبُّ الناسِ إلى اللهِ أنْفَعُهُمْ لِلنَّاسِ “Njeriu më i dashur tek Allahu është ai që është më i dobishmi për njerëzit…”[4] Nga ky aspekt i dobisë, Profeti ﷺ e ka krahasuar besimtarin me bletën[5], e cila vetëm të mira sjell, sikur që angazhimin e tij për të mirën e të tjerëve e ka vlerësuar në shkallë të adhurimit individual që bëjmë. السَّاعِي علَى الأرْمَلَةِ والمِسْكِينِ، كالْمُجاهِدِ في سَبيلِ اللَّهِ، أوِ القائِمِ اللَّيْلَ الصَّائِمِ النَّهارَ “Besimtari që angazhohet për të përmbushur nevojat e grave të veja dhe varfanjakëve e ka shpërblimin sikur të luftëtarit në Rrugën e Allahut ose sikur të atij që falet natën e agjëron ditën.”[6] Këtë aspekt vlerash Profeti ﷺ e ka kultivuar tek besimtarët duke i nxitur me kompensimin që do të kenë, jo nga njerëzit, por nga Zoti i njerëzve. ومَن كانَ في حَاجَةِ أخِيهِ كانَ اللَّهُ في حَاجَتِهِ “…e kush është në shërbim të përmbushjes së nevojave të vëllait, Allahu do t’ia përmbushë atij nevojat…”[7] Të nderuar besimtarë! [Përshkrimi figurativ i besimtarit të dobishëm] Ky pozitivitet dhe kjo energji për të qenë i dobishëm dhe në shërbim të të tjerëve janë përshkruar në forma të ndryshme nga Profeti ynë, Muhamedi ﷺ. Ndonjëherë besimtari është krahasuar me: bletën, e cila “thith nektarin e pastër, prodhon mjaltin e mirë; e cila po ra në lule nuk e thyen dhe nuk e shkatërron…” [8] palmën “gjethet e së cilës nuk bien”[9], respektivisht kontributi i tij pozitiv është i përhershëm, në çdo kohë dhe vend; gjymtyrët e trupit, respektivisht në raport me të tjerët, gjegjësisht hallet dhe problemet e tyre, është krahasuar si një trup “gjymtyrët e të cilit ndajnë dhimbjen ndërmjet vete nëse ndonjë nga gjymtyrët vuan apo është e sëmurë…”[10] Myslimanë të respektuar! [Shembuj të kontributit që besimtari i dobishëm mund të jep] Fushat ku besimtari mund ta ushtrojë rolin e vet dobiprurës janë të shumta. Ajo që e motivon besimtarin për ta ushtruar këtë rol me kapacitetet më të mëdha të mundshme është lidhja e tij me të tjerët, lidhja vëllazërore, mu ashtu siç Allahu dhe i Dërguari i Tij na mësojnë. Allahu i madhëruar thotë: ‎﴿ إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ﴾ “Në të vërtetë, besimtarët janë vëllezër…” [Kur’ani: Huxhurat: 10] Profeti Muhamed ﷺ ka thënë: المُسْلِمُ أخُو المُسْلِمِ “Myslimani është vëlla i myslimanit…”[11] Dobia e besimtarit nuk është vetëm materiale por e përgjithshme. Madje ajo e vlerave dhe udhëzimit vlerësohet shumëfish ndaj materiales. Po përmendim disa shembuj sa për ilustrim nga të dyja fushat, morale e materiale: përmbushja e nevojave materiale (siç përmendëm më lart); largimi i brengave: “…e kush ia largon myslimanit një brengë (të kësaj bote) Allahu do t’ia largojë një brengë nga ato të Ditës së Kiametit….”[12]; mësimi i ndonjë dije, e veçmas atyre fetare: “Më i miri ndër ju është ai që e mëson Kur’anin për vete dhe ua mëson të tjerëve.”[13]; ta gëzojë dhe ta bëjë të lumtur: “…Vepra më e dashur tek Allahu i madhëruar është gëzimi që e fut në zemrën e besimtarit…”[14] duke u interesuar për të, duke e vizituar apo duke i bërë ndonjë shërbim që e kënaq atë dhe e bën të lumtur…; “…apo t’ia mbulojë (paguajë) ndonjë borxh…”[15]; “…apo t’ia largojë urinë…”[16], respektivisht ta ndihmojë materialisht për ta luftuar skamjen dhe varfërinë.; ta largojë ndonjë pengesë nga rruga[17]; ta udhëzojë në rrugë të drejtë një të huaj[18], e shumë e shumë mënyra tjera. Vëllezër të nderuar! [Mesazhi përmbyllës] Nga këto përshkrime që bëmë, mund të konstatojmë se personaliteti i besimtarit është i kompletuar. Besimi i tij nuk ndahet nga veprat e tij, përkundrazi, reflekton fuqishëm në to duke e stolisur me tipare të këtilla të çmuara. Rëndësia e kësaj nuk përmblidhet thjesht për individin por edhe për fenë pasi që është një nga mënyrat më bindëse të kumtimit të saj. Jo rastësisht fjalët e para që përzgjodhi Profeti ynë ﷺ posa arriti në Medinë ishin pikërisht të kësaj natyre: “O ju njerëz, përhapeni selamin në mesin tuaj, jepni ushqim, mbani lidhjet farefisnore…”[19] Pra, jini të dobishëm! Në këtë kohë kur krizat kanë shpërthyer duke vërshuar e përmbytur shoqëritë, thirrja për të qenë të dobishëm duhet të dëgjohet më shumë se kurdoherë dhe përgjigja ndaj saj duhet të jetë më e madhe se kurdoherë më parë. Duke qenë të dobishëm na do Allahu dhe na duan robërit e Tij! [1] Shih edhe: Kur’ani: Bekare: 129; 151: Al Imran: 164. [2] Hadithin e shënojnë Ahmedi në Musned, nr. 8952, dhe të tjerë, ndërsa Albani e ka saktësuar në Essilsiletu essahiha, nr. 45. [3] Hadithin e shënon Tirmidhiu në Sunen ndërsa Albania në Sahihu et Tirmidhij, nr. 1162, e konsideron hasen sahih. [4] Hadithin e shënon Taberaniu në El mu’xhem el eusat, nr. 6026 ndërsa Albani në Essahihah, nr. 906, e saktëson. [5] Shih: Musnedi i Ahmedit, nr. 6872. Ahmed Shakiri e ka saktësuar këtë hadith. [6] Buhariu, nr. 5353; Muslimi, nr. 2982. [7] Buhariu, nr. 2442; Muslimi, nr. 2580. [8] Shih: Musnedi i Ahmedit, nr. 6872. Ahmed Shakiri e ka saktësuar këtë hadith. [9] Buhariu, nr. 4698; Muslimi, nr. 2811. [10] Buhariu, nr. 6011; Muslimi, nr. 2586. [11] Buhariu, nr. 2442; Muslimi, nr. 2580. [12] Po aty. [13] Buhariu, nr. 5027. [14] Hadithin e shënon Taberaniu në El mu’xhem el eusat, nr. 6026 ndërsa Albani në Essahihah, nr. 906, e saktëson. [15] Po aty. [16] Po aty. [17] Shih: Muslimi, nr. 35. [18] Shih: Buhariu, nr. 2891. [19] Sahihu Ibni Maxheh, nr. 2648. Hadithi është i saktë.

Të lumtur janë ata që në vend se të merren me të tjerët, merren me veten e tyre. Ata janë kureshtarë dhe ambicioz që të përmirësojnë veten e tyre si dhe të drejtojnë atë që është shtrembëruar në personalitetin dhe karakterin e tyre. Kështu, ata llogarisin veten e tyre para se të llogariten në Ditën e Kiametit. Të lumtur janë ata që kanë kuptuar thelbin dhe të vërtetën e kësaj bote, e cila është vendkalim e jo vendqëndrim, kështu që tërë kohën janë përkushtuar për ta adhuruar Allahun. Të lumtur janë ata që e përmendin Allahun në këmbë, ulur, të shtrirë, që kërkojnë falje për mëkatet dhe lëshimet e tyre në raport me Allahun Fuqiplotë. Të lumtur janë ata që urrejtjes, smirës, inatit, zilisë ia kanë mbyllur derën për tek zemra e tyre. Po tentuan të depërtojnë, ata e mbyllin derën edhe më fort. Të lumtur janë ata që nuk flasin dhe nuk dëgjojnë vetëm se fjalët më të mira dhe më të bukura. Ata përzgjedhin fjalët, ashtu sikur përzgjedhin frutat e ëmbël të pemëve. Të lumtur janë ata që ecin rrugës së Profetit Muhammed ﷺ dhe përfillin traditën e tij në fjalë dhe vepra. Përshtati në shqip: Dr. Sedat ISLAMI https://youtu.be/apCL9g9EJzo